![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiffSkPp8bLHpdi66u-7-hXll2MXXnvd7g4YQgsZJOXGsXN45vSm3tpt8RT_ULgAhY6MtUpYk9jpfnWXHiypBjSHMrOYOT82_VJNWhZEmTpXhC0dCgRkHU23yES4i0Y53XbNkr94lKr_vqf/s320/brzuchowice_2horr.jpg)
Stefan Grabiński (ur. 26 lutego 1887 w Kamionce Strumiłowej nad Bugiem – zm. 12 listopada 1936 we Lwowie)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBwteHZMDKMWOseBnU47fKft_dvPuJtscYgdjZXZur-UeX1lsJ0vu_ibf99EXGoDkDIUspMftCtpmn4IprqsV0I27MbfEIrx4VXQGjir7XV2usSsj0K4cExbXgy7pbPotHXsGG5Gg_lixW/s320/horrBrzuchowice.jpg)
GRABIŃSKI przedstawiciel nurtu grozy w polskiej literaturze międzywojennej. Klasyk noweli fantastycznej, twórca horroru kolejowego, określany czasem mianem "polskiego Poe" lub "polskiego Lovecrafta".
Jeszcze w okresie studenckim ujawniła się dziedziczna gruźlica Grabińskiego; doświadczenie śmiertelnej choroby, podobnie jak cechująca pisarza już od dzieciństwa żarliwa religijność, wywarły znaczący wpływ na kształtowanie się jego światopoglądu i programu literackiego.
W latach 1917-1927 był nauczycielem w Przemyślu.
Przeniesiony na emeryturę z powodu zaawansowanej gruźlicy, w 1931 r. zamieszkał w miejscowości kuracyjnej Brzuchowice pod Lwowem. popadał w coraz większą nędzę i zapomnienie.Zmarł w skrajnym ubóstwie, opuszczony przez niemal wszystkich znajomych.
Grabiński był znawcą zagadnień z dziedziny parapsychologii, magii i demonologii. Interesował się stawiającą pierwsze kroki sztuką filmową (zwłaszcza popularnym nurtem ekspresjonizmu niemieckiego), inspirację dla jego postawy intelektualnej i artystycznej stanowiły myśli Henriego Bergsona i Williama Jamesa oraz twórczość uwielbianego Edgara Allana Poe, któremu poświęcił esej Książę fantastów.
Sławę przyniósł mu Demon ruchu (1919), cykl nowel grozy osnutych wokół motywu pociągu i stacji kolejowej. Zachęcony sukcesem, w krótkim czasie opublikował kolejne zbiory nowel, z których część stanowiły zamknięte cykle tematyczne: Szalony pątnik (1920), Niesamowita opowieść (1922), Księga ognia (1922), Namiętność (1930)
Większość utworów pisarza zbudowana jest wedle podobnego schematu: w początkowo "zwyczajnym" życiu bohatera zaczynają pojawiać się zjawiska tajemnicze i niezwykłe, z którymi konfrontacja doprowadza go w zaskakującym finale do jego przemiany wewnętrznej, lub, znacznie częściej, do zguby. Miejscem akcji większości opowiadań są prowincjonalne miasteczka, samotne budynki, zapomniane stacje kolejowe.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTozwr-7D1VlnXA9ozueheHLyhVJ-Mp75zzEtZeSOSN9l0ao3jNTerOvkSOLMhPeEp9BIbnqZzrZnG4_9cinyZHJUN09Ht5xrhaLYM-WrwtrNBjzM9E_qsFx9vdS-yShgsOyXf9Sf3i2oB/s320/train-horororjpg.jpg)
Chociaż opisy światów kreowanych przez Grabińskiego cechuje daleko posunięta dbałość o szczegóły (np. w opowiadaniach z cyklu Demon ruchu występują fachowe terminy związane z kolejnictwem), klasyczne cechy prozy realistycznej, takie jak próby wiernego odwzorowania rzeczywistości lub psychologii ludzkiej, nierzadko ustępują w jego narracjach miejsca środkom budującym szczególny nastrój niesamowitości i umiejętnemu stosowaniu napięcia.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9blDHTVxSGYS75A7FtF2WEnqh32FL05Hq4WrWSmS1WR2rHmwMyVzaKVzOYD9zrGO2UW2_PMdEzEGAts0VOMw9begB_U8KWVPtY5k0vMC_XMHSZwj9LPPtJmLGK-Y9YgLcr1yU75WIsLxv/s320/horrc2579.jpg)
Najbardziej wyraziste motywy, powracające w kolejnych utworach Grabińskiego, to: problem tożsamości, istnienie zaburzeń rzeczywistości lub rzeczywistości równoległych, życie pozagrobowe, fascynacja zdobyczami nauki i paranaukami, nadnaturalne przyczyny obłędu i fatalny demonizm kobiet.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiX0OKk9HdNUGtVMzmLi_yYSZGrGkF1LzEpGS23Sub7zPSTTtv3TP1QcHgQUlbNBPcWYvyKvXxk4vUGMYC-znw3ivCKe7NspbGMUkBJEsh11DNw95wLiEwftrJxWU9vOWYnMqYpWf5sVy4s/s320/horr51YCZVE4ZDL._500.jpg)
"Ślepy tor" (27 min.)
reżyseria: R. Ber, scenariusz: K.T. Toepliz
grają: J. Woszczerowicz, K. Rudzki, J. Koecher
produkcja: TVP 1967
"Pożarowisko"
reżyseria: R. Ber, scenariusz: K.T. Toepliz grają: Wieslaw Michnikowski, A.Janowska, Z.Merle, H.Borowski, R.Pietruski, M.Czechowicz, K.Rudzki produkcja: TVP 1968
Szamota's Mistress (Kochanka Szamoty), 16 min. Niemcy, 1999
reżyseria i scenariusz: Holger Mandel
grają: Holger Mandel, Katrin Horschig, Silva Finger, Falko Freitag, Eva Ebner
do czytania on line wybrane nowele
strona kolejowa o grabińskim
strona o grabińskim wczesnym- a fantasist of horror and the supernatural who believed in the reality of the fictions he wrote
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz